Copa America 2024 là giải đấu chính thức đầu tiên trên cương vị huấn luyện viên trưởng đội tuyển Uruguay của Marcelo Bielsa - nhà cầm quân lão luyện năm nay đã 68 tuổi. “El Loco” (tức “gã điên” - theo tiếng Tây Ban Nha) được kỳ vọng sẽ làm phục hưng bóng đá Uruguay sau chuỗi ngày chìm ngập trong u buồn, nhất là thất bại khó nuốt trôi tại World Cup 2022 trên đất Qatar.

Dù đã lớn tuổi, nhưng sức hút của Bielsa vẫn chưa cạn kiệt. Ông là người tôn sùng thứ bóng đá kiểm soát bóng, tấn công cuồng nhiệt, và dẫu không sở hữu bộ sưu tập danh hiệu đồ sộ, nhưng lại là nhân vật có mức độ ảnh hưởng lớn trong dòng chảy của bóng đá thế giới, truyền cảm hứng cho nhiều chiến lược gia bậc thầy khác.

Có một mẩu chuyện thế này. Vào năm 2002, thời điểm Pep Guardiola khoác áo AS Roma. Lúc ấy, ông bắt đầu ngán ngẩm với những chấn thương dai dẳng và manh nha ý định cho sự nghiệp huấn luyện sau này. Khi Pep bày tỏ nguyện ước trở thành huấn luyện viên, người đồng đội Gabriel Batistuta đã đưa ra lời khuyên rằng ông hãy tìm gặp Bielsa.

Cuộc gặp gỡ rốt cuộc đã diễn ra sau đó vài năm, khi Pep Guardiola cất công tìm tới nhà của Bielsa ở ngoại ô Buenos Aires để tầm sư học đạo. Sau này, dù Pep đã tạo dựng cho bản thân một triết lý riêng biệt và giành được vô vàn danh hiệu quý giá, song về cơ bản, ông là một phiên bản khác của Bielsa. Hay nói cách khác, dấu ấn Bielsa nơi Pep là không thể chối bỏ.

Thực ra, Bielsa-ball của El Loco và Tiki-taka của Pep đều là thứ bóng đá tấn công thông qua kiểm soát bóng và dựa trên những đường chuyền. Nhận nhiệm vụ tại đội tuyển Uruguay ở độ tuổi mà nhiều người đã an phận nghỉ ngơi, Bielsa vẫn còn máu phiêu lưu và sẵn sàng đương đầu với mọi thử thách.

Trở lại trận đấu với Panama, huấn luyện viên Marcelo Bielsa sử dụng sơ đồ 4-2-3-1, trong đó Darwin Nunez đóng vai trò trung phong cắm, hỗ trợ cho anh là bộ ba Maximiliano Araujo - Giorgian de Arrascaeta - Facundo Pellistri.

Trước một Panama kém hơn về đẳng cấp, ông Bielsa yêu cầu các học trò mạnh dạn dâng cao đội hình và chủ động tấn công ngay từ đầu, để rồi sớm vượt lên dẫn trước ở phút 16, sau siêu phẩm được tạo nên bởi Maximiliano Araujo. Riêng hiệp 1, Uruguay đã tung ra tới 12 cú sút về phía khung thành đối phương, và cá nhân Darwin Nunez bỏ lỡ chừng 2 cơ hội ngon ăn.

Nhưng rồi, rốt cuộc tiền đạo của Liverpool cũng ghi bàn, với cú dứt điểm bằng chân trái quyết đoán ở phút 85, trước khi Matias Vina dập tắt mọi hy vọng của Panama với quả đánh đầu thành bàn ở phút 90+1. Sau đó, họ để đối phương gỡ lại 1 bàn.

Thắng lợi 3-1 chung cuộc, về lý thuyết, là màn dạo đầu thuận lợi cho La Celeste tại Copa America 2024. Tuy nhiên, nếu theo dõi kỹ diễn biến trận đấu, thì cỗ máy Bielsa-ball vẫn còn những chỗ rò rỉ.

Nhiều thời điểm họ mải mê dâng cao, và gặp lúng túng trong các tình huống chống phản công. Khoảng 20 phút đầu hiệp 2 là lúc mà Uruguay bị đối thủ ép ngược, phải liên tục chống trả, nhưng may cho họ là các chân sút của Panama thiếu sự sắc sảo cần thiết. Một vấn đề nữa là tốc độ luân chuyển bóng trong tấn công của La Celeste ở vài thời điểm chưa cao, khiến đối thủ dễ bẻ gãy. Dẫu sao, đây mới là trận ra quân, và Bielsa có đủ thời gian để căn chỉnh lại mọi thứ và thực hiện các con tính của mình.

Marcelo Bielsa mạnh dạn gạt bỏ những công thần như Edinson Cavani hay Diego Godin để xây dựng một Uruguay năng động và có phần trẻ trung hơn. Thế hệ tài năng của những Federico Valverde, Manuel Ugarte, Ronald Araujo, Darwin Nunez…được kỳ vọng sẽ ngày càng hoàn thiện hơn dưới bàn tay nhào nặn của El Loco.

Uruguay đang chia sẻ kỷ lục vô địch Copa America nhiều nhất với Argentina (cùng 15 lần). Trên đất Mỹ mùa hè này, liệu thầy trò Bielsa có đủ sức làm nên chuyện?

Ngọc My